XÁC ĐỊNH THỜI HIỆU KHỞI KIỆN TRONG VỤ ÁN TRANH CHẤP CHIA THỪA KẾ
Tranh chấp chia thừa kế ở nước ta là một trong những loại tranh chấp phổ biến và có tính chất phức tạp bởi nhiều lý do như quan hệ huyết thống, hôn nhân và nuôi dưỡng giữa các bên tranh chấp… ngoài ra sự phức tạp của vụ án tranh chấp chia thừa kế còn vì nó được điều chỉnh bởi nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác nhau như Bộ luật Dân sự, Luật đất đai, Luật Hôn nhân gia đình…Việc giải quyết tranh chấp thừa kế luôn là mối quan tâm của xã hội, nhiều vụ án giải quyết kéo dài, qua nhiều cấp xét xử do khiếu kiện gay gắt. Quá trình giải quyết các vụ án này thường gặp những khó khăn, vướng mắc nhất định, đặc biệt là trong việc áp dụng thời hiệu khởi kiện.
Việc xác định thời hiệu khởi kiện trong vụ án tranh chấp chia thừa kế mà một trong những yếu tố quan trong để xem xét một tranh chấp cụ thể còn hay đã hết thời hiệu khởi kiện, từ đó các đương sự chủ động yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
I/ THỜI HIỆU THỪA KẾ
Theo quy định tại Điều 623 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì có 03 loại thời hiệu thừa kế như sau:
– Đối với bất động sản thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm; Đối với động sản thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản thừa kế là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế. Nếu hết thời hạn này mà những người thuộc hàng thừa kế không có yêu cầu chia thừa kế thì sẽ giải quyết theo quy định của pháp luật liên quan.
– Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
– Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
II/ THỜI HIỆU KHỞI KIỆN
Khi áp dụng quy định về thời hiệu khởi kiện trong vụ án tranh chấp chia di sản thừa kế ngoài quy định tại Điều 623 Bộ luật dân sự 2015 thì còn phải áp dụng các thông tư, nghị định, pháp lệnh liên quan. Để xác định được thời hiệu khởi kiện thì phải xác định được thời điểm mở thừa kế, trên cơ sở đó mới có thể áp dụng đúng quy định của pháp luật. Vì mỗi thời kì quy định pháp luật lại khác nhau.
Các văn bản về thừa kế được quy định taị Pháp lệnh Thừa kế năm 1990, các BLDS năm 1995, năm 2005 và năm 2015; các công văn giải đáp, hướng dẫn của Tòa án nhân dân tối cao. Cụ thể như nhau:
1. Đối với những trường hợp mở thừa kế từ ngày 01/01/2017 đến nay.
Theo quy định tại Điều 623 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì thời điểm bắt đầu tính thời hiệu là kể từ thời điểm mở thừa kế. Điều 611 Bộ luật Dân sự 2015 quy định thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trường hợp Tòa án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày theo xác định của Tòa án tuyên bố.
2. Đối với những trường hợp mở thừa kế trước ngày 01/01/2017
Việc xác định thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế là bất động sản đối với những trường hợp có thời điểm mở thừa kế trước ngày 01/01/2017 như sau:
Thời điểm mở thừa kế
Nội dung |
Trước ngày 10/9/1990 | Trước ngày 01/7/1991-
(di sản là nhà ở không có người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia) |
Trước ngày 01/7/1991-
(di sản là nhà ở có người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia) |
Từ ngày 10/9/1990 đến trước ngày 01/01/2017 |
Xác định thời điểm bắt đầu thời hiệu/không tính thời hiệu | Thời hiệu từ ngày 10/9/1990 | Từ ngày 01-7-1996 đến ngày 01-01-1999 không tính vào thời hiệu khởi kiện | Từ ngày 01-7-1996 đến ngày 01-9-2006 không tính vào thời hiệu khởi kiện | Thời hiệu kể từ thời điểm mở thừa kế |
Căn cứ | Điều 36 Pháp lệnh Thừa kế năm 1990 và Nghị quyết số 02/HĐTP | Khoản 2 Điều 17 Nghị quyết 58/1998/NQ-UBTVQH10 | Khoản 2 Điều 39 Nghị quyết 1037/2006/NQ-UBTVQH11 | Điểm d khoản 1 Điều 688 BLDS năm 2015 |
Ghi chú | Mặc dù Điều 36 Pháp lệnh Thừa kế năm 1990 quy định đối với các việc thừa kế đã mở trước ngày ban hành Pháp lệnh này (30/8/1990) thì thời hạn được tính từ ngày công bố Pháp lệnh này (10/9/1990). Tuy nhiên, Nghị quyết số 02/HĐTP hướng dẫn “đối với những việc thừa kế đã mở trước ngày 10-9-1990, thì thời hiệu khởi kiện được tính từ ngày 10-9-1990”. | Ngoài trường hợp không tính vào thời hiệu khởi kiện về thừa kế đối với di sản thừa kế là nhà ở trước ngày 01/7/1991; cần lưu ý những trường hợp mà thời gian không tính vào thời hiệu khởi kiện được quy định tại Điều 156 Bộ luật Dân sự năm 2015 và bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện được quy định tại Điều 157 Bộ luật Dân sự năm 2015. |
III/ MỘT SỐ LƯU Ý ĐỐI VỚI VỤ ÁN TRANH CHẤP CHIA THỪA KẾ
1. Thời gian không tính vào thời hiệu khởi kiện
Khi xác định thời hiệu khởi kiện trong quan hệ dân sự, pháp luật quy định những trường hợp không tính vào thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự, thời hiệu yêu cầu giải quyết việc dân sự, cụ thể tại Điều 156 Bộ luật Dân sự năm 2015 như sau:
Thời gian không tính vào thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự, thời hiệu yêu cầu giải quyết việc dân sự là khoảng thời gian xảy ra một trong các sự kiện sau đây:
- Sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan làm cho chủ thể có quyền khởi kiện, quyền yêu cầu không thể khởi kiện, yêu cầu trong phạm vi thời hiệu.
- Chưa có người đại diện trong trường hợp người có quyền khởi kiện, người có quyền yêu cầu là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.
- Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự chưa có người đại diện khác thay thế trong trường hợp sau đây: a) Người đại diện chết nếu là cá nhân, chấm dứt tồn tại nếu là pháp nhân; b) Người đại diện vì lý do chính đáng mà không thể tiếp tục đại diện được.
2. Bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự
Trong một số trường hợp, mặc dù đã hết thời hiệu khởi kiện nhưng pháp luật cho phép được bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự. Điều 157 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự bắt đầu lại trong trường hợp sau đây: a) Bên có nghĩa vụ đã thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện; b) Bên có nghĩa vụ thừa nhận hoặc thực hiện xong một phần nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện; c) Các bên đã tự hòa giải với nhau.
Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự bắt đầu lại kể từ ngày tiếp theo sau ngày xảy ra sự kiện nêu trên.
3. Thời hiệu chỉ được áp dụng theo yêu cầu của một bên hoặc các bên
Một trong những quy định quan trọng về áp dụng thời hiệu được quy định tại Điều 184 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 khoản 2 Điều 149 Bộ luật Dân sự năm 2015 là:
“Tòa án chỉ áp dụng quy định về thời hiệu theo yêu cầu áp dụng thời hiệu của một bên hoặc các bên với điều kiện yêu cầu này phải được đưa ra trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ, việc.
Người được hưởng lợi từ việc áp dụng thời hiệu có quyền từ chối áp dụng thời hiệu, trừ trường hợp việc từ chối đó nhằm mục đích trốn tránh thực hiện nghĩa vụ”.
Như vậy, có thể hiểu rằng, trường hợp thời hiệu khởi kiện không còn nhưng không có đương sự nào yêu cầu áp dụng thời hiệu thì Tòa án vẫn giải quyết vụ án. Trường hợp đương sự yêu cầu áp dụng thời hiệu thì phải làm rõ thời hiệu khởi kiện còn hay đã hết.
Trên đây là toàn bộ tư vấn của chúng tôi về vấn đề thời hiệu khởi kiện thừa kế theo quy định về pháp luật dân sự hiện hành.
Nếu nội dung tư vấn còn chưa rõ, có nội dung gây hiểu nhầm hoặc có thắc mắc cần tư vấn cụ thể hơn, bạn có thể liên hệ tới Luật Hồng Chuyên.
Với đội ngũ Luật sư trên 20 năm kinh nghiệm về lĩnh vực đất đai , chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng khách hàng trong từng bước giải quyết tranh chấp – từ tư vấn, tham gia hòa giải đến đại diện làm việc với cơ quan chức năng.
LÝ DO KHÁCH HÀNG TIN TƯỞNG LUẬT HỒNG CHUYÊN:
- Chuyên môn hóa: Mỗi luật sư trong chúng tôi đều chuyên sâu trong từng lĩnh vực cụ thể, từ tranh tụng hình sự đến các vụ kiện dân sự, bảo vệ quyền lợi của khách hàng ở mọi cấp độ tòa án.
- Chiến lược rõ ràng và minh bạch: Chúng tôi xây dựng chiến lược rõ ràng ngay từ ban đầu, không có bất kỳ sự mập mờ nào. Khách hàng luôn nắm rõ quy trình và tiến độ vụ án.
- Tính bảo mật tuyệt đối: Tất cả thông tin và tài liệu liên quan đến vụ án của bạn sẽ được chúng tôi bảo mật tuyệt đối, không tiết lộ ra ngoài.
CAM KẾT CỦA CHÚNG TÔI:
- Hỗ trợ tối đa: Từ khi tiếp nhận vụ án cho đến khi kết thúc, bạn sẽ luôn nhận được sự hỗ trợ, tư vấn và giải quyết nhanh chóng từ chúng tôi.
- Kết quả tốt nhất: Chúng tôi luôn hướng đến việc đạt được kết quả có lợi nhất cho bạn, bảo vệ quyền lợi của bạn trong mọi tình huống.
Luật Hồng Chuyên cam kết xử lý hồ sơ nhanh gọn – đúng luật – bảo mật tuyệt đối.
📌 Tư vấn miễn phí – Giải quyết nhanh
📌 Hỗ trợ trọn gói – Không phát sinh chi phí
📌 Bảo mật tuyệt đối – Thủ tục đơn giản
Hãy để chúng tôi đồng hành giúp bạn bước qua giai đoạn khó khăn một cách nhẹ nhàng nhất!
LIÊN HỆ NGAY ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN MIỄN PHÍ!
Hãy để chúng tôi giúp bạn vượt qua thử thách pháp lý. Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí và bắt đầu hành trình bảo vệ quyền lợi của bạn!
CÔNG TY LUẬT TNHH HỒNG CHUYÊN VÀ CỘNG SỰ
Trụ sở chính: 5A Ngách 41 Ngõ 172 Phố Đại Từ, Phường Đại Kim, Quận Hoàng Mai, TP Hà Nội.
Văn phòng giao dịch: Tầng 6, Ô32-V5A Khu đô thị mới Văn Phú, phường Phú La, quận Hà Đông, Tp. Hà Nội.
Hotline: 0975.626.616 hoặc 0973.555.962
Email: congtyluathongchuyen@gmail.com
Web: luathongchuyen.com