QUYỀN LỢI NGƯỜI TIÊU DÙNG TRONG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử đã tạo ra một không gian giao dịch linh hoạt, tiện lợi và nhanh chóng. Tuy nhiên, chính môi trường số này cũng khiến người tiêu dùng dễ gặp rủi ro như hàng giả – hàng nhái, thông tin sai lệch, lộ lọt dữ liệu cá nhân, thanh toán không an toàn, hoặc bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người mua hàng trực tuyến, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 đã thiết lập một hệ thống quyền và nghĩa vụ rõ ràng, đồng thời nâng cao trách nhiệm của thương nhân và sàn TMĐT. Những quyền cơ bản dưới đây là nền tảng quan trọng giúp bảo vệ người tiêu dùng trong mọi giao dịch online.

I/ QUYỀN CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG

Căn cứ theo Điều 4 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 người tiêu dùng có những quyền cơ bản sau đây:

Được bảo đảm an toàn tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, bảo vệ thông tin, quyền, lợi ích hợp pháp khác khi tham gia giao dịch, sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ do tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp.

Được cung cấp hóa đơn, chứng từ, tài liệu liên quan đến giao dịch; thông tin kịp thời, chính xác, đầy đủ về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, nội dung giao dịch, nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và về tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Lựa chọn sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, tổ chức, cá nhân kinh doanh theo nhu cầu, điều kiện thực tế của mình; quyết định tham gia hoặc không tham gia giao dịch; thỏa thuận các nội dung giao dịch với tổ chức, cá nhân kinh doanh; được cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đúng với nội dung đã giao kết.

Góp ý với tổ chức, cá nhân kinh doanh về giá, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, phong cách phục vụ, phương thức giao dịch và nội dung liên quan đến giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh bồi thường thiệt hại khi sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật, sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ không phù hợp tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, không bảo đảm an toàn, đo lường, số lượng, khối lượng, chất lượng, công dụng, giá, nội dung khác theo quy định của pháp luật hoặc không đúng với đăng ký, thông báo, công bố, niêm yết, quảng cáo, giới thiệu, giao kết, cam kết của tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Tham gia xây dựng chính sách, pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện hoặc đề nghị tổ chức xã hội khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Được tư vấn, hỗ trợ, hướng dẫn về kiến thức và kỹ năng tiêu dùng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ.

Được tạo điều kiện lựa chọn môi trường tiêu dùng lành mạnh và bền vững.

Được bảo vệ khi sử dụng dịch vụ công theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Quyền khác theo quy định của pháp luật.

Có thể thấy, Điều 4 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 đã thiết lập một hệ thống quyền đầy đủ và toàn diện nhằm bảo đảm vị thế bình đẳng, an toàn và được tôn trọng của người tiêu dùng trong mọi giao dịch. Từ quyền được an toàn, được cung cấp thông tin minh bạch, quyền lựa chọn, quyền góp ý, khiếu nại – khởi kiện cho đến quyền tham gia xây dựng chính sách, pháp luật, các quyền này vừa mang tính thụ hưởng vừa mang tính chủ động, giúp người tiêu dùng tự bảo vệ mình và buộc tổ chức, cá nhân kinh doanh phải tuân thủ các chuẩn mực pháp luật. Như vậy, hệ thống quyền không chỉ thể hiện trách nhiệm của Nhà nước trong bảo vệ người tiêu dùng mà còn là nền tảng quan trọng để xây dựng môi trường tiêu dùng minh bạch, bền vững và lành mạnh.

II/ TRÁCH NHIỆM CỦA TỔ CHỨC, CÁ NHÂN KINH DOANH ĐỐI VỚI NGƯỜI TIÊU DÙNG

Căn cứ theo nội dung Chương II Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 Tổ chức, cá nhân kinh doanh có các trách nhiệm sau:

– Bảo đảm an toàn, đo lường, số lượng, khối lượng, chất lượng, công dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ bán, cung cấp cho người tiêu dùng (Điều 14)

– Bảo vệ thông tin của người tiêu dùng (Điều 15)

– Xây dựng quy tắc bảo vệ thông tin của người tiêu dùng (Điều 16)

– Thông báo khi thu thập, sử dụng thông tin của người tiêu dùng (Điều 17)

– Sử dụng thông tin của người tiêu dùng (Điều 18)

– Bảo đảm an toàn, an ninh thông tin của người tiêu dùng (Điều 19)

– Kiểm tra, chỉnh sửa, cập nhật, hủy bỏ, chuyển giao, ngừng chuyển giao thông tin của người tiêu dùng (Điều 20)

– Cung cấp thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung cho người tiêu dùng (Điều 21)

– Trách nhiệm của bên thứ ba trong việc cung cấp thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho người tiêu dùng (Điều 22)

– Hợp đồng giao kết với người tiêu dùng, hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung (Điều 23)

– Giải thích hợp đồng giao kết với người tiêu dùng, hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung (Điều 24)

– Điều khoản không được phép quy định trong hợp đồng giao kết với người tiêu dùng, hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung (Điều 25)

– Thực hiện hợp đồng theo mẫu (Điều 26)

– Thực hiện điều kiện giao dịch chung (Điều 27)

– Kiểm soát hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung (Điều 28)

– Cung cấp bằng chứng giao dịch (Điều 29)

– Bảo hành sản phẩm, hàng hóa, linh kiện, phụ kiện (Điều 30)

– Trách nhiệm tiếp nhận và giải quyết phản ánh, yêu cầu, khiếu nại của người tiêu dùng (Điều 31)

– Trách nhiệm đối với sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật (Điều 32)

– Thu hồi sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật (Điều 33)

– Bồi thường thiệt hại do sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật gây ra (Điều 34)

– Miễn trách nhiệm bồi thường thiệt hại do sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật gây ra (Điều 35)

– Trách nhiệm trong việc cung cấp dịch vụ không đúng nội dung đã đăng ký, thông báo, công bố, niêm yết, quảng cáo, giới thiệu, giao kết, cam kết (Điều 36)

Các quy định tại Chương II Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 đã đặt ra một khuôn khổ pháp lý rõ ràng, chặt chẽ đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh, bao quát từ nghĩa vụ bảo đảm chất lượng sản phẩm, minh bạch thông tin, bảo vệ dữ liệu cá nhân, cung cấp hợp đồng theo mẫu đúng quy định, giải quyết khiếu nại cho đến trách nhiệm với sản phẩm có khuyết tật. Đây là nền tảng quan trọng buộc thương nhân phải nâng cao đạo đức kinh doanh, đảm bảo sự công khai, chính xác trong giao dịch và chủ động xử lý rủi ro phát sinh. Nhờ đó, quyền lợi của người tiêu dùng được bảo vệ tốt hơn, đồng thời thúc đẩy thị trường phát triển bền vững, tạo dựng niềm tin giữa các bên trong quan hệ tiêu dùng.

III/ XỬ LÝ HÀNH VI VI PHẠM QUYỀN LỢI NGƯỜI TIÊU DÙNG TRONG TMĐT

Khi quyền lợi người tiêu dùng bị xâm phạm trong giao dịch thương mại điện tử, pháp luật Việt Nam quy định nhiều cơ chế xử lý tương ứng với tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi vi phạm. Các biện pháp này bao gồm xử phạt vi phạm hành chính, buộc khắc phục hậu quả, trách nhiệm dân sự và trong trường hợp nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Phần lớn các hành vi xâm phạm quyền lợi NTD trong TMĐT được xử lý theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 17/2022/NĐ-CP) về xử phạt trong lĩnh vực thương mại, bảo vệ quyền lợi NTD và hoạt động TMĐT

Một trong những điểm nổi bật của Nghị định là một số quy định mới về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại điện tử (quy định từ Điều 62 đến Điều 66). Điển hình một số hành vi vi phạm và mức xử phạt trong lĩnh vực thương mại điện tử như sau:

– Vi phạm về thiết lập website/ứng dụng TMĐT (Điều 62): Mức phạt: 20–30 triệu đồng cho các hành vi như:

+ Không đăng ký website/ứng dụng TMĐT với cơ quan có thẩm quyền.

+ Chuyển nhượng nhưng không làm thủ tục đăng ký lại.
+ Cung cấp dịch vụ không đúng hồ sơ đăng ký.
+ Giả mạo thông tin, cung cấp thông tin sai khi đăng ký.
+ Gắn biểu tượng “đã đăng ký” khi chưa được xác nhận.
+ Tiếp tục hoạt động dù đã bị hủy/thu hồi đăng ký.
+ Bổ sung: đình chỉ hoạt động 6–12 tháng.

+ Khắc phục: thu hồi tên miền “.vn”, gỡ bỏ ứng dụng khỏi kho ứng dụng.

– Vi phạm về thông tin và giao dịch trên website/ứng dụng (Điều 63): Mức phạt: 40–50 triệu đồng đối với hành vi:

+ Lừa đảo khách hàng trong TMĐT.
+ Lợi dụng hoạt động TMĐT để huy động vốn trái phép.
+ Bổ sung: tịch thu tang vật, đình chỉ 6–12 tháng.
+ Khắc phục: cải chính thông tin sai lệch; thu hồi tên miền; nộp lại lợi bất hợp pháp.

– Vi phạm về cung cấp dịch vụ TMĐT (Điều 64): Mức phạt: 40–50 triệu đồng đối với hành vi tổ chức mạng lưới kinh doanh theo mô hình “đa cấp trá hình” trên nền tảng TMĐT.

+ Bổ sung: tịch thu tang vật; đình chỉ hoạt động 6–12 tháng.
+ Khắc phục: thu hồi tên miền; nộp lại số lợi bất hợp pháp.

– Vi phạm về bảo vệ thông tin cá nhân trong TMĐT (Điều 65): Mức phạt: 20–30 triệu đồng cho các hành vi:

+ Thu thập thông tin cá nhân khi chưa được đồng ý.
+ Cài đặt cơ chế mặc định buộc người dùng đồng ý chia sẻ dữ liệu.
+ Sử dụng thông tin cá nhân sai mục đích hoặc ngoài phạm vi đã thông báo.
+ Bổ sung: đình chỉ hoạt động 6–12 tháng (khi tái phạm).
+ Khắc phục: nộp lại lợi bất hợp pháp.

– Vi phạm về đánh giá – giám sát – chứng thực TMĐT (Điều 66): Mức phạt: 40–50 triệu đồng đối với hành vi:

+Lợi dụng hoạt động đánh giá/chứng thực để thu lợi bất chính.
+ Tiếp tục hoạt động dù đã bị thu hồi hoặc hủy bỏ giấy phép.
+ Bổ sung: tước giấy phép 6–12 tháng; đình chỉ dịch vụ đánh giá tín nhiệm.
+ Khắc phục: nộp lại lợi bất hợp pháp.

Lưu ý quan trọng: Tổ chức vi phạm bị phạt gấp đôi mức phạt áp dụng cho cá nhân. Ngoài tiền phạt, tùy tính chất có thể áp dụng:

– Thu hồi tên miền “.vn”
– Gỡ bỏ ứng dụng
– Đình chỉ hoạt động
– Nộp lại lợi ích bất chính

IV/ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP GIỮA NGƯỜI TIÊU DÙNG VÀ TỔ CHỨC, CÁ NHÂN KINH DOANH

Giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh được thực hiện theo bốn phương thức chính: thương lượng, hòa giải, trọng tài và Tòa án.

Trước hết, thương lượng là biện pháp ưu tiên, trong đó doanh nghiệp phải tiếp nhận yêu cầu trong 07 ngày và thương lượng trung thực, thiện chí với người tiêu dùng (Điều 56–60). Nếu thương lượng không thành, các bên có thể chuyển sang hòa giải thông qua tổ chức, hòa giải viên đáp ứng tiêu chuẩn và tuân thủ nguyên tắc khách quan, tự nguyện, bảo mật (Điều 61–66). Trường hợp có thỏa thuận trọng tài, tranh chấp có thể được giải quyết bằng trọng tài thương mại, nhưng điều khoản trọng tài phải được thông báo trước và người tiêu dùng có quyền chọn phương thức khác nếu điều khoản nằm trong hợp đồng theo mẫu (Điều 67–69). Cuối cùng, người tiêu dùng hoặc tổ chức xã hội bảo vệ người tiêu dùng có quyền khởi kiện tại Tòa án theo thủ tục tố tụng dân sự; đặc biệt, các vụ có giá trị dưới 100 triệu đồng được áp dụng thủ tục rút gọn (Điều 70). Người tiêu dùng và tổ chức xã hội được miễn nộp tạm ứng án phí khi khởi kiện bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (Điều 71). Đồng thời, đối với vụ kiện vì lợi ích công cộng, tổ chức xã hội còn có trách nhiệm công khai thông báo thụ lý vụ án để đảm bảo minh bạch (Điều 72).

Như vậy, hệ thống biện pháp được thiết kế đa tầng, linh hoạt, bảo đảm người tiêu dùng có nhiều lựa chọn phù hợp và hiệu quả trong việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

LÝ DO KHÁCH HÀNG TIN TƯỞNG LUẬT HỒNG CHUYÊN:

Chuyên môn hóa: Mỗi luật sư trong chúng tôi đều chuyên sâu trong từng lĩnh vực cụ thể, từ tranh tụng hình sự đến các vụ kiện dân sự, bảo vệ quyền lợi của khách hàng ở mọi cấp độ tòa án.
Chiến lược rõ ràng và minh bạch: Chúng tôi xây dựng chiến lược rõ ràng ngay từ ban đầu, không có bất kỳ sự mập mờ nào. Khách hàng luôn nắm rõ quy trình và tiến độ vụ án.
Tính bảo mật tuyệt đối: Tất cả thông tin và tài liệu liên quan đến vụ án của bạn sẽ được chúng tôi bảo mật tuyệt đối, không tiết lộ ra ngoài.

CAM KẾT CỦA CHÚNG TÔI:

Hỗ trợ tối đa: Từ khi tiếp nhận vụ án cho đến khi kết thúc, bạn sẽ luôn nhận được sự hỗ trợ, tư vấn và giải quyết nhanh chóng từ chúng tôi.
Kết quả tốt nhất: Chúng tôi luôn hướng đến việc đạt được kết quả có lợi nhất cho bạn, bảo vệ quyền lợi của bạn trong mọi tình huống.

LIÊN HỆ NGAY ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN MIỄN PHÍ!

Hãy để chúng tôi giúp bạn vượt qua thử thách pháp lý. Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí và bắt đầu hành trình bảo vệ quyền lợi của bạn!

CÔNG TY LUẬT TNHH HỒNG CHUYÊN VÀ CỘNG SỰ

Trụ sở chính: 5A Ngách 41 Ngõ 172 Phố Đại Từ, Phường Đại Kim, Quận Hoàng Mai, TP Hà Nội.
Văn phòng giao dịch: Tầng 6, Ô32-V5A Khu đô thị mới Văn Phú, phường Phú La, quận Hà Đông, Tp. Hà Nội.
Hotline: 0975.626.616 hoặc 0973.555.962
Email: congtyluathongchuyen@gmail.com
Web: luathongchuyen.com

QUYỀN LỢI NGƯỜI TIÊU DÙNG TRONG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ