NGƯỜI BỊ TẠM GIỮ, TẠM GIAM CÓ NHỮNG QUYỀN GÌ?
Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, tạm giữ và tạm giam là hai biện pháp ngăn chặn mang tính nghiêm khắc nhất được áp dụng trong tố tụng hình sự nhằm phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử. Tuy nhiên, dù đang trong tình trạng bị hạn chế tự do, người bị tạm giữ, tạm giam vẫn được pháp luật bảo vệ các quyền cơ bản của con người. Việc hiểu rõ những quyền này là điều quan trọng không chỉ đối với người bị áp dụng biện pháp tố tụng mà còn với người thân, người bào chữa và cơ quan có thẩm quyền.
I/ CƠ SỞ PHÁP LÝ
Quyền của người bị tạm giữ, tạm giam được quy định tại:
- Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 (BLTTHS), đặc biệt là Điều 9, Điều 58, Điều 60 và Điều 61;
- Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015;
- Các văn bản hướng dẫn thi hành có liên quan như Thông tư liên tịch số 01/2017/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC.
Tiêu chí | Tạm giữ | Tạm giam |
Bản chất | Biện pháp ngăn chặn ngắn hạn | Biện pháp ngăn chặn nghiêm khắc hơn, có thời hạn lâu hơn |
Áp dụng cho | Người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt quả tang, người tự thú, đầu thú | Bị can, bị cáo trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử |
Thẩm quyền | Cơ quan điều tra, VKS ra quyết định | VKS, Tòa án ra quyết định hoặc phê chuẩn |
Thời hạn | Tối đa 3 ngày, được gia hạn 2 lần, không quá 9 ngày | Tối đa 2 tháng, có thể gia hạn nhiều lần nhưng phải trong giới hạn luật định |
II/ QUYỀN CỦA NGƯỜI BỊ TẠM GIỮ
Theo Điều 58 BLTTHS 2015, người bị tạm giữ có các quyền cơ bản sau:
a) Được thông báo, giải thích rõ lý do tạm giữ
Ngay sau khi bị tạm giữ, người bị tạm giữ có quyền được cơ quan có thẩm quyền thông báo lý do, quyền và nghĩa vụ của mình bằng lời nói và lập biên bản, có thể có người làm chứng.
b) Được thông báo cho người thân biết
Người bị tạm giữ có quyền được gửi thư hoặc gọi điện báo cho người thân, cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân khác biết mình đang bị tạm giữ, trừ trường hợp việc thông báo có thể gây cản trở điều tra.
c) Được gặp người bào chữa
Sau khi có quyết định tạm giữ, người bị tạm giữ có quyền mời luật sư, và luật sư được tiếp xúc ngay, không cần sự cho phép của cơ quan điều tra. Trường hợp không mời được, cơ quan tiến hành tố tụng có trách nhiệm chỉ định người bào chữa nếu thuộc diện bắt buộc.
d) Không bị bức cung, nhục hình
Người bị tạm giữ có quyền không bị tra tấn, nhục hình, ép cung, được tôn trọng nhân phẩm, danh dự.
đ) Được khám sức khỏe, chăm sóc y tế
Trường hợp có dấu hiệu bệnh lý, tổn thương, người bị tạm giữ có quyền được khám, chữa bệnh kịp thời theo quy định pháp luật.
e) Được gửi đơn, thư khiếu nại, tố cáo
Người bị tạm giữ có quyền làm đơn khiếu nại về quyết định tạm giữ hoặc tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của người tiến hành tố tụng.
g) Được bảo đảm điều kiện sinh hoạt tối thiểu
Bao gồm quyền được ăn uống, ngủ nghỉ, vệ sinh cá nhân, nhận quà của gia đình (nếu được phép), được cung cấp chăn màn, đồ dùng cá nhân cơ bản trong thời gian bị tạm giữ.
III/ QUYỀN CỦA NGƯỜI BỊ TẠM GIAM
Ngoài các quyền giống như người bị tạm giữ, người bị tạm giam theo Điều 61 BLTTHS và Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam 2015 còn có thêm một số quyền quan trọng:
a) Được gặp thân nhân
Người bị tạm giam được gặp thân nhân mỗi tháng một lần, mỗi lần không quá một giờ, tại nơi giam giữ, có sự giám sát của cán bộ trại giam. Trường hợp đặc biệt như cha mẹ mất, con sinh… có thể được giải quyết gặp ngoài số lần quy định.
b) Được nhận quà, thư từ
Thân nhân được gửi đồ sinh hoạt cần thiết, thực phẩm khô, sách báo… theo định mức. Người bị tạm giam cũng có quyền gửi và nhận thư, trừ trường hợp nội dung thư có thể ảnh hưởng đến việc điều tra, truy tố.
c) Được học tập, lao động phù hợp
Người bị tạm giam có thể được tham gia các lớp học, hoạt động lao động phù hợp, có thể được xem xét tính vào thời gian chấp hành án nếu sau này bị kết án tù.
d) Được bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự
Người bị tạm giam được pháp luật bảo vệ như mọi công dân: nếu bị đánh đập, ngược đãi hoặc bị đối xử vô nhân đạo thì có quyền khiếu nại, tố cáo và yêu cầu xử lý nghiêm người vi phạm.
đ) Được kháng cáo, khiếu nại, tố cáo
Trong mọi giai đoạn tố tụng, người bị tạm giam có quyền viết đơn gửi đến cơ quan có thẩm quyền để khiếu nại về quyết định giam giữ, điều kiện giam giữ hoặc hành vi trái pháp luật của cơ quan tố tụng.
IV/ VAI TRÒ CỦA LUẬT SƯ TRONG BẢO VỆ QUYỀN CỦA NGƯỜI BỊ TẠM GIỮ, TẠM GIAM
Luật sư là người giữ vai trò then chốt trong việc bảo vệ quyền con người trong tố tụng hình sự. Ngay từ giai đoạn tạm giữ, luật sư có thể:
- Gặp thân chủ để giải thích quyền, hướng dẫn cách khai báo phù hợp;
- Theo dõi hoạt động điều tra nhằm đảm bảo không có bức cung, nhục hình;
- Khiếu nại, tố cáo thay thân chủ nếu phát hiện vi phạm;
- Đề xuất thay đổi biện pháp ngăn chặn, như xin tại ngoại nếu có đủ điều kiện.
KẾT LUẬN
Việc bị tạm giữ, tạm giam không đồng nghĩa với việc người đó đã có tội. Trong mọi trường hợp, người bị áp dụng biện pháp tố tụng hình sự này vẫn là công dân, vẫn có các quyền con người căn bản được pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên bảo vệ. Mỗi người, đặc biệt là thân nhân của người bị tạm giữ, tạm giam nên hiểu rõ và vận dụng tốt các quyền này, đồng thời chủ động nhờ đến sự hỗ trợ của luật sư để bảo đảm quyền lợi hợp pháp.
Nếu bạn cần tư vấn hoặc hỗ trợ pháp lý trong quá trình điều tra, truy tố, tạm giữ, tạm giam – đội ngũ luật sư hình sự của Luật Hồng Chuyên sẵn sàng đồng hành cùng bạn và gia đình, bảo vệ quyền lợi hợp pháp trong mọi giai đoạn tố tụng.
Nếu bạn đang cần một đơn vị cung cấp dịch vụ hỗ trợ các thủ tục Pháp lý về HÌnh sự uy tín – rõ ràng – nhanh chóng.
LIÊN HỆ NGAY VỚI LUẬT HỒNG CHUYÊN ĐỂ ĐƯỢC HỖ TRỢ!
LUẬT HỒNG CHUYÊN – TƯ VẤN PHÁP LUẬT HÌNH SỰ, LUẬT SƯ HÌNH SỰ, LUẬT SƯ BÀO CHỮA, LUẬT SƯ BẢO VỆ QUYỀN VÀ LỢI ÍCH HỢP PHÁP
Hotline: 0975.626.616 hoặc 0973.555.962
Bạn muốn nhận được sự tư vấn của Luật sư trong các thủ tục Pháp lý về Di chúc, thừa kế? Hãy liên hệ với chúng tôi!
Luật Hồng Chuyên cam kết xử lý hồ sơ nhanh gọn – đúng luật – bảo mật tuyệt đối.
📌 Tư vấn miễn phí – Giải quyết nhanh
📌 Hỗ trợ trọn gói – Không phát sinh chi phí
📌 Bảo mật tuyệt đối – Thủ tục đơn giản
Hãy để chúng tôi đồng hành giúp bạn bước qua giai đoạn khó khăn một cách nhẹ nhàng nhất!
CÔNG TY LUẬT TNHH HỒNG CHUYÊN VÀ CỘNG SỰ
Trụ sở chính: 5A Ngách 41 Ngõ 172 Phố Đại Từ, Phường Đại Kim, TP Hà Nội.
Văn phòng giao dịch: Tầng 6, Ô32-V5A Khu đô thị mới Văn Phú, phường Kiến Hưng Tp. Hà Nội.
Hotline: 0975.626.616 hoặc 0973.555.962
Email: congtyluathongchuyen@gmail.com
Web: luathongchuyen.com