NGƯỜI ĐỂ LẠI DI SẢN CHẾT KHÔNG ĐỂ LẠI DI CHÚC THÌ DI SẢN PHÂN CHIA NHƯ THẾ NÀO

Trong đời sống xã hội, không phải ai khi qua đời cũng để lại di chúc để định đoạt tài sản của mình. Trên thực tế, nhiều trường hợp người chết không để lại bất kỳ ý nguyện rõ ràng nào về việc phân chia tài sản sau khi qua đời. Trong những trường hợp như vậy, việc phân chia di sản thừa kế sẽ được thực hiện theo pháp luật về thừa kế theo pháp luật. Vậy pháp luật quy định ra sao về việc chia di sản khi người để lại di sản không có di chúc? Ai là người có quyền được hưởng và trình tự phân chia như thế nào?

I/ CĂN CỨ PHÁP LÝ CỦA THỪA KẾ THEO PHÁP LUẬT

Theo Điều 649 Bộ luật Dân sự năm 2015 thừa kế theo pháp luật:

“Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định”

 Theo Điều 650 Bộ luật Dân sự năm 2015

Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

1. Không có di chúc;
2. Di chúc không hợp pháp;
3. Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
4. Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Như vậy, khi người chết không để lại di chúc, toàn bộ di sản của họ sẽ được chia theo quy định pháp luật về hàng thừa kế, nguyên tắc phân chia và trình tự thủ tục.

II/ NHỮNG NGƯỜI ĐƯỢC HƯỞNG THỪA KẾ THEO PHÁP LUẬT

Căn cứ Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế theo pháp luật được xác định theo thứ tự hàng thừa kế, gồm:

Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

1. Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
2. Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
3. Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Lưu ý: Những người ở hàng sau chỉ được hưởng nếu không còn ai ở hàng trước hoặc tất cả đều từ chối, bị truất quyền hoặc không đủ điều kiện hưởng di sản.

III/ NGUYÊN TẮC PHÂN CHIA DI SẢN

Theo khoản 2 Điều 651, những người cùng hàng thừa kế sẽ được chia đều nhau phần di sản, không phân biệt giới tính, tuổi tác, thu nhập hay mức độ quan tâm chăm sóc đối với người chết khi còn sống.

Ví dụ: Một người chết để lại tài sản là 3 tỷ đồng và có 3 người thừa kế ở hàng thứ nhất (vợ, con và mẹ ruột), thì mỗi người sẽ được hưởng 1 tỷ đồng.

1. MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT CẦN LƯU Ý

– Người bị truất quyền hoặc không có quyền hưởng di sản: Theo khoản 1 Điều 621 BLDS 2015, một số người sẽ không được hưởng thừa kế dù có trong hàng thừa kế, nếu:

1. a) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;
2. b) Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;
3. c) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;
4. d) Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.

Tuy nhiên, người để lại di sản có thể vẫn cho phép họ hưởng di sản nếu trong di chúc có ghi rõ.

– Người thừa kế thế vị: Nếu con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng thời điểm với họ, thì cháu ruột (con của người con đó) có quyền được hưởng phần di sản mà cha/mẹ mình đáng lẽ được hưởng, theo quy định tại Điều 652 BLDS 2015 – gọi là thừa kế thế vị.

1. TRÌNH TỰ, THỦ TỤC PHÂN CHIA DI SẢN

Việc phân chia di sản thực hiện theo các bước:

Bước 1. Xác định tài sản thuộc di sản thừa kế: xác minh toàn bộ tài sản do người chết để lại (bất động sản, tiền, tài khoản, tài sản chung…).

Bước 2.  Xác định nghĩa vụ tài chính của người chết: theo Điều 615 BLDS, di sản được dùng để thanh toán chi phí mai táng, nợ thuế, nợ cá nhân trước khi chia cho người thừa kế.

Bước 3.  Xác định người thuộc hàng thừa kế và phần được hưởng.

Bước 4.  Lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản (có thể công chứng hoặc chứng thực).

Bước 5.  Thực hiện việc sang tên tài sản: chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tài sản, tài khoản… theo phần được phân chia.

1. KẾT LUẬN

Việc người chết không để lại di chúc là điều khá phổ biến và có thể dẫn đến tranh chấp nếu không hiểu rõ pháp luật. Trong trường hợp này, phân chia di sản theo pháp luật là cơ chế quan trọng bảo vệ quyền lợi của thân nhân người đã mất, đảm bảo tính công bằng, minh bạch và đúng quy trình pháp lý. Việc hiểu rõ thứ tự hàng thừa kế, nguyên tắc chia đều, điều kiện hưởng di sản và thủ tục phân chia sẽ giúp các bên liên quan hạn chế mâu thuẫn, đồng thời bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của mình trước pháp luật.

Nếu bạn đang cần một đơn vị cung cấp dịch vụ hỗ trợ các thủ tục Pháp lý về Di chúc, Thừa kế uy tín – rõ ràng – nhanh chóng.

LIÊN HỆ NGAY VỚI LUẬT HỒNG CHUYÊN ĐỂ ĐƯỢC HỖ TRỢ!

LUẬT HỒNG CHUYÊN – TƯ VẤN LẬP DI CHÚC – DỊCH VỤ TƯ VẤN THỪA KẾ, THỪA KẾ THEO DI CHÚC, THỪA KẾ THEO PHÁP LUẬT

Hotline: 0975.626.616 hoặc 0973.555.962

Bạn muốn nhận được sự tư vấn của Luật sư trong các thủ tục Pháp lý về Di chúc, thừa kế? Hãy liên hệ với chúng tôi!

Luật Hồng Chuyên cam kết xử lý hồ sơ nhanh gọn – đúng luật – bảo mật tuyệt đối.

📌 Tư vấn miễn phí – Giải quyết nhanh 
📌 Hỗ trợ trọn gói – Không phát sinh chi phí
📌 Bảo mật tuyệt đối – Thủ tục đơn giản

Hãy để chúng tôi đồng hành giúp bạn bước qua giai đoạn khó khăn một cách nhẹ nhàng nhất!

CÔNG TY LUẬT TNHH HỒNG CHUYÊN VÀ CỘNG SỰ

Trụ sở chính: 5A Ngách 41 Ngõ 172 Phố Đại Từ, Phường Đại Kim, Quận Hoàng Mai, TP Hà Nội.
Văn phòng giao dịch: Tầng 6, Ô32-V5A Khu đô thị mới Văn Phú, phường Phú La, quận Hà Đông, Tp. Hà Nội.
Hotline: 0975.626.616 hoặc 0973.555.962
Email: congtyluathongchuyen@gmail.com
Web: luathongchuyen.com